Stresin Sağlığı Etkileri
Kanadalı fizyolog Hans Selye, psikolojik ve fiziksel stresin tümünün bir genel uyum sendromu olarak adlandırıldığı üç aşamadan geçerek tepki verdiğini öne sürmüştür. Bu üç aşama alarm, direnç ve tükenme olarak adlandırılır.
Alarm Aşaması: Bu aşama, stresle başa çıkmak için verilen ilk tepkidir. Beden, bir tehlike durumunda olduğunu hissettiğinde alarm aşaması başlar. Duygusal tepkiler artar, daha duyarlı ve tetikte oluruz. Bu aşamada vücudumuzda fizyolojik değişiklikler de yaşanır. Alarm aşamasında, stresi azaltmak için doğrudan ve savunucu başa çıkma yöntemleri kullanabiliriz. Eğer bu yöntemler stresi azaltmazsa, uyumun ikinci aşamasına geçilir.
Direnç Aşaması: Direnç aşaması, psikolojik organizasyonun giderek artan bozulmayla savaştığı ve fiziksel belirtilerle diğer zorlanma işaretlerinin belirdiği bir aşamadır. Hem doğrudan hem de savunucu başa çıkma tekniklerini daha yoğun bir şekilde kullanırız. Çabalarımız başarılı olabilirse, stresi azaltmada başarılı olduğumuz anlamına gelir. Ancak bazı durumlarda, bu çabalar başarısız olabilir ve bu başarısızlık düşüncesi psikolojik ve fiziksel yorgunluğu artırabilir.
Tükenme Aşaması: Üçüncü aşama tükenme aşamasıdır. Bazı insanlar bu aşamada gerçek yaşamla bağlarını koparlar. Duygusal ve davranış bozukluğu belirtileri gösterirler. Diğer insanlar ise dikkat toplamakta zorluk yaşarlar, sinirlilik, erteleme ve her şeyin anlamsız olduğu, hiçbir şey için çaba sarf etmenin gereksiz olduğu düşüncesini yaşayarak tükenmişlik işaretleri gösterirler.
Bu aşamalar, stresle başa çıkmak için vücudun ve zihnin tepki verme süreçlerini açıklar. Her aşama, stresle mücadeledeki farklı noktaları temsil eder ve kişinin stresin etkileriyle nasıl başa çıkmaya çalıştığını yansıtır.